LONDERZEEL VROEGER

 Historische en Genealogische bijdragen over Londerzeel, Malderen en Steenhuffel

 43 Originele boeken over de Geschiedenis van Groot-Londerzeel (Londerzeel, Malderen en Steenhuffel)

19.000 blz. getranscribeerd bronmateriaal

 

Deel I – de Boeken

Om te weten waar ze op papier kunnen gelezen worden: klik hier

Wenst u een papieren boek voor uw boekenkast? Vraag hier meer informatie.

Wenst u het boek online te consulteren?

• Voor sommige kan dit direct via deze site: kijk bij het desbetreffende boek.

• Voor al de andere: Vraag hier meer informatie.

 

Algemeen

Biografisch Woordenboek van Groot-Londerzeel.

Dit is een alfabetische verzameling biografieën van mensen die in Londerzeel leefden of werkten en waarover iets bijzonders te vertellen valt.

Uiteraard gaan we niet kiezen wie daarvan de belangrijkste is, want dat kan uiteraard niemand anders zijn dan jijzelf.

Deze inventaris is een begin en nog verre van compleet.

Toch hebben we al 135 blz. vol gekregen.

 Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 135 blz. A4

 Toponymie van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.

In afwachting van de publicatie van de definitieve toponymie van groot-Londerzeel, waarin ook de betekenis, de herkomst, de historische connotaties en de gebruiksperiode van de talloze plaatsnamen beschreven wordt, alvast deze verzameling.

A4 183 Blz.

Toponiemenkaart van Steenhuffel.

Zeer nuttig voor bestudeerders van oude documenten - is de toponiemenkaart van Steenhuffel waarop de ligging van de belangrijkste plaatsnamen te vinden is. Vanwege de omvang, alleen hier digitaal te consulteren.

klik hier

Oude kranten over Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.

Ofschoon in het begin van de 17^de eeuw al  minuscule kranten bestonden, is de wekelijkse of dagelijkse papieren gazet pas in de 1^ste helft van de 19^e eeuw een massamedium geworden. Steeds meer van deze kranten worden nu gedigitaliseerd en online gezet. Ook voor onze lokale geschiedenis zijn ze van onschatbaar nut. Het oudste in deze verzameling opgenomen artikel dateert van 1689.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 358 blz. A4

Tijdbalk van de Geschiedenis van Groot-Londerzeel.

Deze chronologische opsomming van plaatselijke gebeurtenissen die nu zeker de krant zouden halen werd opgemaakt in 2009. Intussen zijn we zovele jaren verder en zoveel meer over onze geschiedenis te weten gekomen. Deze tijdsbalk wordt nu vervolledigd.

Daarom, voorlopig alleen digitaal beschikbaar.

A4 - 120 blz.

 

Militaire Geschiedenis

Groot-Londerzeel en de Oorlogen van het Ancien Regime .

Het historische Londerzeel lag in het Hertogdom Brabant maar tegen de grens van het graafschap Vlaanderen en dat was (meestal) buitenland. De eerste gedocumenteerde Slag van Londerzeel beschrijft dan ook hoe de Brabanders hier, geholpen door verre bondgenoten, het vanuit Dendermonde binnenvallende Vlaamse leger in 1334 een smadelijke en beslissende nederlaag hebben toegebracht. Verder hebben we het over de rampzalige Beroerde Tijden (1566-1593), de oorlogen van de Franse Zonnekoning (1643-1697), de Brabantse Omwenteling (1789-1790) en over de vele inwoners die voor God en Heer in verre landen gaan sterven zijn.

 Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 122 blz. A4

Lotelingen uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.

1.       Loteling in Londerzeel: de procedure van het loten.

2.       De Boerenkrijg in groot-Londerzeel.

3.       De eerste loting in Steenhuffel van 1803.

4.      De 78 gesneuvelde Londerzeelse soldaten voor Napoleon.

5.       De Londerzeelse lotelingen van 1815 tot 1909.

6.       4 Lotelingen uit Malderen van de 1^e Belgische lichting 1831.

7.       Loteling Van Ruysevelt uit Londerzeel (1840).

8.       Nog enkele korte verhalen over Londerzeelse Lotelingen.

9.   20 brieven van Steenhuffelse lotelingen (1868-1898).

 Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 181 blz. A4

1914-1918 in Londerzeel en Noordwest-Brabant.

Van 20/8 tot  5/10/1914 werden onze dorpen afwisselend gecontroleerd door het Belgische leger en de Duitse troepen die Antwerpen belegerden en waren we het toneel voor verkenningen, gevechten en bloedige veldslagen. Aan de hand van militaire en burgerlijke, Belgische en Duitse, nationale en plaatse-lijke bronnen, beschrijft het van dag tot dag wat er tijdens W.O.I in de regio Londerzeel (vierhoek Willebroek-Humbeek-Asse-Puurs) is gebeurd.

Deze 3^de (ultieme) druk is bijgewerkt met o.m. getuigenissen van Londerzeelse vluchtelingen in Engeland en met verslagen van Nederlandse en Engelse oorlogsverslaggevers over hun bezoek aan onze slagvelden.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 462 blz. A4

Enkele Verhalen over W.O.I in groot-Londerzeel.

Enkele eerder bij diverse gelegenheden gepubliceerde verhalen.

1.       Londerzeel tijdens de eerste maanden van Wereldoorlog I (met ook een korte samenvatting van de Slag van Imde).

2.       De Slag van Londerzeel (29/9/1914).

3.       Duitse Mariniers in Londerzeel.

4.       Het liefdadigheidswerk van Juffer Orianne van Londerzeel  (inmiddels bestaan er 2 boeken over haar.

5.       Onbekende Londerzeelse gesneuvelde op Nederlands kerkhof.

6.       De Gr. Londerzeelse gesneuvelden van de 1^ste wereldoorlog.

 64 blz. A4

Juffer Orianne van Londerzeel.

Juffer Orianne van Londerzeel, wereldwijd geprezen voor haar liefdadige werken (het ontgraven, identificeren en herbegraven van duizenden gesneuvelde soldaten en het oprichten van oorlogs-monumenten) was in Londerzeel niet graag gezien en compleet vergeten. In 2021 heeft een straat haar naam gekregen. Haar recente erkenning heeft zij te danken aan de  bijlage die Francis Hallemans en ikzelf in ons boek “De Grote Oorlog in de regio Londerzeel” (1999) aan haar hebben gewijd. Intussen zijn 2 volledige boeken over haar geschreven. Dit is niet noodzakelijk het beste maar wel het originele.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 348 blz. A4

  

Geschiedenis van onze historische domeinen

Geschiedenis van Diepensteyn (1290-2020)

Over 34 generaties eigenaars valt wel wat te vertellen. Allemaal hebben ze een belangrijke bijdrage aan onze vaderlandse en Europese geschiedenis geleverd. Aan dit boek werd een laatste hoofdstuk toegevoegd door de heer Jan Toye, eigenaar, Managing Director en Director van de NV Diepensteyn, die het kasteel op de oude funderingen herbouwde.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 408 blz. A4

Digitaal te lezen via https://kasteeldiepensteyn.be/

klik hier

Drietoren, het domein en der heerlijkheid te Londerzeel (1100-2000).

Schreyhane, Van (N)ursen, Jaersma, Van Doetinchem, de Waha, Boot, de Spoelbergh... Wie waren deze families, waar kwamen ze vandaan, wat deden ze hier en waar zijn ze heen gegaan?

En waarom is het Drietorendomein tot 1764 in feite een deel van het graafschap Vlaanderen en niet van het hertogdom Brabant gebleven?

Als de antwoorden je interesseren, dan vind je ze hier .

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 152 blz. A4 

Ten Broecke en Groenhoven, het kasteeldomein te Malderen.

Een aantal edelen uit Gent; een gemeenteontvanger van Brussel, later schatbewaarder van Leuven, telkens met lange vingers, tevens ontvoerder van een jonkvrouw uit Londerzeel; een rentmeester van Zeeland; de man die vanuit Clabecq de hardsteen voor de versterking van de stadsmuren van Antwerpen mocht leveren en de Zenne tot aan zijn steengroeve bevaarbaar liet maken; de grootste en wreedste Geuzen- en kettervervolger in de Nederlanden; en ook daarna nog vele brave en wat minder brave mensen... Neen, we kunnen bepaald niet zeggen dat het Groenhof geen interessante eigenaars heeft gehad.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 152 blz. A4

De Hoven van Marselaer in Steenhuffel en Malderen.

In Steenhuffel, tegen de grens met Merchtem, stond het eerste Hof van Marselaer. Tijdens de Vlaams-Brabantse oorlogen werd het twee keer met de grond gelijk gemaakt. eerst in 1366 en de laatste maal in 1477 waarna het niet meer werd opgebouwd. Want de Marselaers hadden intussen ook onderkomens in Malderen, Opdorp en verder naar het noorden gevonden. Nadat ze de studies van de Nederlandstalige paus Adrianus VI hadden bekostigd, heeft de familie het nog tot hoge functies in Antwerpen gebracht. Maar toen was hun hof te Malderen al door andere families overgenomen.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 220 blz. A4

Het Steen op de Heuvel (1230-1600).

De nooit bewezen legende dat er in de Lakeman ooit een “Steen” op een heuvel” gestaan heeft, is nu wel zeker. Dank zij de notities van een mens uit Antwerpen die in 1593 Steenhuffel bezocht heb ik de geschiedenis ervan grotendeels kunnen reconstrueren en ben ik tot onthutsende vaststellingen gekomen. Bijvoorbeeld dat één van de bewoners, samen met 6 van zijn 7 zonen, in 1396 met Jan zonder Vrees, de zoon van hertog Philips de Stoute, de Turken uit Hongarije ging verjagen maar dat ze allemaal op bevel van sultan Bajezid werden  onthoofd. Overigens niet helemaal onverdiend.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 82 blz. A4  

Het Goed van Voorspoel en Oudenhove.

Waarom een grijsaard uit Malderen in 1472 een jonge weduwe van Voorspoel ontvoerde en waarom niemand minder dan Karel de Stoute in deze zaak persoonlijk tussenbeide kwam... Waarom A. de Goignies, in Nederland (als opstandeling tegen het Spaanse bewind) nog altijd als één der stichters van het vaderland wordt vereerd, maar van dezelfde Spanjaarden wel Gouverneur van Brussel mocht worden en in 1587 een schone hoeve in Londerzeel kreeg... Wat Igram van Achelen, voorzitter van het Hoog Gerechtshof van Friesland, kort daarna met heel zijn familie in Londerzeel en omgeving kwam zoeken ... De antwoorden zijn hier te vinden.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 194 blz. A4

Het Schaliënhuis te Londerzeel en het Slozenhof te Wolvertem

In 1666 trouwde een telg uit het geslacht vander Vekene (opvolgers van de families Gillis en Francken) met een kleindochter van Rubens, onze grote schilder-diplomaat. Anders dan in Steenhuffel, waar de Brandewijnhoeve een veel langere band met de familie Rubens had, is men dat in Londerzeel nooit vergeten. Als militair zijn enkele vander Vekene’s in het Groot-hertogdom terecht gekomen, waar hun nazaten nog altijd hoge functies bekleden. In 1740 werd het Schaliënhuis door een de Hertefelt, gekocht. Voordien was die familie, na een aantal andere families waarbij vanden Vekene, al eigenaar van het Slozenhof.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 132 blz. A4

3 Verdwenen Hoven te Londerzeel (1350-1900)

In 1384 kreeg Gillis van Bouchout, heer en bewoner van het Steenhuffelse Diepensteyn, het aan de stok met zijn gebuur ridder Jan vande Moutere. Tot in de 17^de eeuw werd in Londerzeel nog enkele keren geschreven over ter Moortere, de naam van een gebied in de buurt van de Hulst. Is er een verband? En of ! De geschiedenis van het Ridderhof te Moortere op Sneppelaar is weer grotendeels gekend en de wallen ervan zijn gevonden.

Dat geldt ook voor het Hof te Luyts tegen Slozen.

Beide historische hoven zijn al meer dan 4 eeuwen verdwenen.

De hoeve te Boots heeft het wat langer volgehouden.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 128 blz. A4 

Altenaken alias Hof te Pluimennest (1450-1950) en

Hof ten Rode alias Hof ten Opstalle (1370-1710)

De Pluimennest in Londerzeel werd grotendeels door de Mechelaars gekoloniseerd. Ook voor Voorspoel en Oudenhove aan de andere kant van de Brusselse straat was dat overigens aanvankelijk het geval. Over de nobele eigenaars van de twee grote daar gelegen hoven valt heel wat te vertellen.at deed ik in dit boek, 114 bladzijden lang.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 114 blz. A4 

Hof ter Perre of Brandewijnhoeve te Steenhuffel (1500-1926)

Veel zaken doen ons vermoeden dat de geschiedenis van deze hoeve terug gaat tot de laat-Romeinse, vroeg Frankische tijd. De familie van Horenbeke leverde de eerste bij naam gekende eigenaars. Daarna kwamen de nog altijd lokale families van Robbroeck en van Achter. Maar in 1623 werd de hoeve door een zoon van de rijkste burger van Antwerpen en van de hele wereld gekocht en 8 j. later aan de schoonzus van P.P. Rubens doorverkocht. Haar kinderen Clara en Philips Rubens hebben het Hof ter Perre tot de Brande-wijnhoeve herdoopt. Werd hier de eerste Rub(b)ens Jenever gestookt?

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 117 blz. A4

Tusschenbeke alias Hof ter Hellen te Londerzeel (1470-1920)

Uiteraard denkt niemand dat de Helhoeve zomaar een van de vele Londer-zeelse hoeves was, want dat zou een flater zijn. In zijn Brabantse Yeesten beschreef Jan van Boendale hoe in 1334 “de Brabanders de Vlamingen schoffeerden ten Hellekine”. Dat toponiem was toen zeer breed gekend. Had hij toen Londerzeel of Steenhuffel geschreven dan hadden ook de latere generaties misschien geweten dat hier in dat jaar een beslissende slag tussen de twee vijandelijke legers uitgevochten werd en hadden we dat niet meer op moeten zoeken.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 114 blz. A4 

Hof ter Locht te Londerzeel (1500-1920)

In nr. 22, jg 1977, van het tijdschrift “Dossiers de l’Archéologie” stond een luchtfoto, gemaakt boven het noordelijk deel van de Meerstraat  van een intrigerende, perfect ronde, en vanaf de grond onzichtbare cirkel in het weidegras. Neen, daar was geen UFO geland. Het was het laatste spoor van de al voor 1710 gedempte wallen van het Hof ter Locht. Via de opeenvol-gende eigenaars Van Eeckhout, van Heyembeke, Garibaldi, De Moor, de Cort, Spannenberger, Vander Stegen, d’Udekem, Hanssens en De Meester, hebben we de geschiedenis van dit Hof van 1500 tot 1920 kunnen reconstrueren.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 97 blz. A4

Hof ten Trappen te Steenhuffel

De geschiedenis van het Hof ten Trappen begint, althans in dit boek, ca 1300 met ene Jan de Leeu, gezegd vander Trappen. Als dat geen toeval is. Het Hof lag aan de belangrijke baan naar Brussel. Ofschoon er aanvankelijk wel enkele ridders verbleven was het geen ridderhof. De eigenaars hebben altijd hoge bestuurlijke functies in het hertogdom Brabant waargenomen. Dat waren de families Craenhals, de Moor, Moyersoen, Doublet, Gras ... En wie, zoals pastoor vanden Eynde in 1790, zich af zou vragen waarom de pachter van de Trappenhoeve tot in der eeuwigheid een jaargetijde voor de heren van Kruishoutem moest betalen, zal hier het antwoord vinden.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 98 blz. A4

Het Cloothof en het Kaashof te Steenhuffel (1300-1920)

Het Kaashof oogt misschien niet indrukwekkend maar heeft wel indrukwek-kende eigenaars gehad. Zoals de architect van het Belfort van Bergen en de verbouwer van de Leuvense Lakenhalle. Zoals een door de verkoop van wijn schatrijk geworden Brusselaar. Zoals een simpel kamermeisje dat door een ‘slim’ huwelijk met haar debiele en ziekelijke jonker haar naam op een kerk-klok van Steenhuffel kreeg. Zoals de weduwe van een militair die de Mahdi-oorlogen won en een graag geziene gast van de Egyptische onderkoning was. De historiek van het Kaashof en van de voorloper (de Bontenstede en niet het Cloothof, al wordt die hier ook behandeld) staat nu te boek.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 110 blz. A4

Heerlijke Leen-, laat- en cijnshoven in Steenhuffel (1370-1795)

Het bezit van een heerlijkheid (een geheel van eigendommen waar de eigenaar, de heer, gesteund door een bank met stadhouder, meier, schepe-nen of erflaten, de bevoegdheid had om recht te spreken en inkomsten te innen) was minder uitzonderlijk dan ik dacht. Alleen al in Steenhuffel heb ik er 33 geteld. Sommigen hadden exotische namen; anderen kregen de naam van de eigenaar, en omdat die regelmatig veranderde compliceert dat de zaak. Dit overzicht moet alles wat duidelijker maken.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 276 blz. A4

 

Sociale Geschiedenis

Onderwijs en onderwijzers (MV) in groot Londerzeel (1593-1920)

Lees hoe Steenhuffel al in de 17^de eeuw het onderwijs voor (enkele) arme kinderen financierde, hoe het de koster was die de lessen gaf, hoe dat later door opgeleide onderwijzers (M/V) overgenomen werd, hoe de liberalen in de 19^de eeuw op katholieke tenen trapten, een schoolstrijd ontketenden en er 2 aparte onderwijsnetten ontstonden. Ook alle aandacht voor de scholeninfra-structuur, voor de onderwijzers (M/V) en voor wat zij de kinderen leerden. En... weet je waarom de lagere school van Malderen in de periode 1815-1830  overal in de Nederlanden als hèt te volgen voorbeeld voor de organisa-tie van een efficiënt gemeentelijk onderwijs werd geprezen? U leest het hier.

 Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 164 blz. A4

Gezondheidszorg in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel

Dit boek gaat over het leven en de werken van het medisch personeel dat hier actief is geweest. Ook over het echt bestaande middeleeuwse Sieckhuys en over de ver gevorderde plannen (eind 19^de eeuw) voor de bouw van een modern hospitaal worden vele vergeten of nooit eerder geweten dingen onthuld. Verder komen we te weten aan welke ziekten onze voorouders leden en met welke serieuze en superstitieuze middelen ze behandeld werden. En ... nà de ongeziene Corona pandemie die in 2020 de wereld heeft platgelegd is het misschien interessant om ook eens naar enkele eerdere epidemieën te kijken en naar de manier waarop die bij ons werden aangepakt.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 104 blz. A4

Kermissen, jaarmarkten, feesten, vieringen en ander volksvermaak in gr.-Londerzeel.

Dit had een vrolijk boek moeten worden maar waar gefeest en vooral gedronken wordt is helaasd ook de miserie nooit ver weg.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 154 blz. A4 

Sociaal-economische miserie en andere ongemakken in groot- Londerzeel

Hierin een aantal verhalen die over ongelukkige mensen gaan.

• De droevige lotgevallen van de 13 Oost-Indiëvaarders uit gr.-Londerzeel.
• De Crisisjaren 1843-1849. De teloorgang van de vlasnijverheid, mislukte aardappeloogsten en de epidemie van de Rode Loop. En dat allemaal tegelijk.
• Stoken en Geheimstoken in Steenhuffel. Alcohol is de bron van veel ellende, niet in het minst voor de geheimstoker die wordt betrapt.
• Verdrinkingen, zelfmoorden, moorden en andere fatale ongelukken (1800-1914). Ik verwacht van de geïnteresseerde lezer absoluut geen leesplezier. Gelukkig heb ik van al deze ellende maar 125 bladzijden bij elkaar gekregen.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel -  125 blz. A4

Tot verheffing van het volk van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel

Dit boekje bevat volgende  bijdragen:

• Avond- en zondagonderwijs voor volwassen.
• De Volksbibliotheken
• Toneel en andere culturele activiteiten.  

Gedrukt – Paperback - 122 blz. A4

 

Veiligheid en preventie

Misdaad- en Misdaadbestrijding in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel (1412-1914)

Dit boek gaat in de eerste plaats over onze vorsters, preters, officieren, burgerwachters, veldwachters, rijkswachters en boswachters. Maar ook een beetje over degenen die deze mensen werk en een inkomen hebben bezorgd. Puur uit sensatiezucht zijn we op enkele kleinere misdrijven en enkele zware misdaden wat dieper ingegaan. We zochten en vonden onze informatie in ons oud en meer recent lokaal archief maar om geen naaste familie tegen te komen zijn we in 1914 gestopt.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 164 blz. A4

Branden en Brandbestrijding in groot-Londerzeel (1815-1914)

Eerlijk is eerlijk. Pas toen de Hollanders het hier in 1815 voor het zeggen kregen is men zich serieus voor brandpreventie en –bestrijding gaan interes-seren. In 1879 kocht ook Steenhuffel zijn allereerste, zwaar gesubsidieerde, brandweerpomp. We hebben er een prentje van. Deze tekst bestaat uit 3 gedeelten:

I. De ontwikkeling van de lokale brandbeveiliging en –bestrijding.

II. Een uiteraard onvolledig overzicht en beschrijving van branden.

III. Bijlagen: a) Iets over brandverzekering, b) Lokale politiereglementen inzake brand.

  76 blz. A4

 

Economische Geschiedenis

Energiek Londerzeel – toepassing van wind, water, stoom en stroom

Wind, water en stoom werden al in de oudheid als energiebron aangewend: wind of water om de wieken of het rad van een molen te laten roteren; water om het tot stoom te verhitten en er locomotieven en stoommachines mee aan te drijven; dat alles om er eventueel stroom mee te maken. Dit boek bundelt:

-          De Wind- en Watermolens van Londerzeel

-          Ontstaan en ontwikkeling van door stoom aangedreven publiek vervoer

-          De eerste stoommachines in Londerzeel

-          De komst van de elektrische straatverlichting

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 204 blz. A4

Leireken, de geschiedenis van Lijn 61

Lijn 61, Van Antwerpen-Zuid naar Aalst, is nooit erg belangrijk geweest, maar een deel ervan, bekend als ‘Leireken’ was wel behoorlijk legendarisch. In tal van straten, wijken, paden, verenigingen, afspanningen en streekgerechten leeft de naam nog voort. Maar omdat de herinnering vervaagt, en nieuwe generaties de ware oorsprong niet meer kennen, hebben we dit boek geschreven. Zowel over het ontstaan van de spoorlijn als over de creatie van het latere fietspad op de oude bedding beschikten we gelukkig over zeer veel inside-informatie.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 346 blz. A4

Als Adam niet in de appel gebeten had

Ontdek wat we bijna gekregen hadden of waaraan we zijn ontsnapt.

• In 1870 zouden 3 spoorlijnen in Malderen samenkomen.
• Lijn 61 zou in Londerzeel-Oost de lijn Willebroek-Brussel kruisen. Bijna was den Berg een belangrijk spoorwegknooppunt geworden
• Het rusthuis van Londerzeel is in 1896 nipt geen ziekenhuis geworden.
• In 1906 werden majestueuze plannen voor een super-kerk in Steenhuffel getekend. Het is ‘iets’ minder geworden.
• Alleen de gemeentefusie van 1967 voorkwam dat er op het dorpsplein van Steenhuffel een mooi ex-gemeentehuis staat.

45 blz. A4

 

Kerkelijke Geschiedenis

Alles over de Pastoors en Onderpastoors van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel, en ook iets over hun kerken

Nu de beroepsgroep van pastoors, onderpastoors en kapelanen, althans in onze gewesten, een met uitsterven bedreigde soort is geworden, was het – dacht ik – wellicht nuttig om een verzamelwerk over hun leven en werken te produceren. Zij waren immers de ware machthebbers in een dorp waarvan de heer doorgaans in een verre stad of op een slagveld verbleef.

Echte genealogen zijn overigens niet erg in deze mensen geïnteresseerd want ze hebben maar weinig nageslacht nagelaten.

Hier de opvulling van deze leemte.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 100 blz. A4

Het Klooster van Onze Lieve Vrouw van 7 Weeën in Steenhuffel.

De geschiedenis van dit klooster zal helaas niet snel geschreven worden. De zusters zijn er niet meer, de gebouwen (klooster, internaat en schoolgebou-wen) evenmin. Intussen groepeer ik hier enkele dingen uit mijn eigen archief:

Een kantenartikel uit 1853 over de opening van het klooster.

Een artikel van moeder-overste Paula en de redevoering van burgemeester De Donder n.a.v. de 100ste verjaardag van het klooster.

Een korte geschiedenis, geschreven door Francis Kiekens in 1990.

Een fotoreportage van de afbraak (2001).

Artikel uit het Nieuwsblad over de bestemming van het nieuwe kloostergebouw.

23 blz. A4

Het Manuaal van Pastoor Van den Eynde

J.B. Van den Eynde was pastoor van Steenhuffel van 1781 tot 1805. In 1797 werd hij door de Franse Revolutionairen uit zijn ambt ontzet en werd zijn kerk gesloten. Omdat hij zich de pastoor-onvriendelijke tijden van de Reformatie herinnerde heeft hij gelukkig vele dingen opgeschreven. Niet alleen over de bedreigde kerkinkomsten maar ook veel over de aanwezige kunstschatten en over de gebeurtenissen uit zijn tijd. Deze notities zijn verspreid te vinden in de registers 5, 6 en 7 van het parochie-archief. Ik heb ze gebundeld en ze met wat aantekeningen van enkele volgende pastoors (tot 1841) aangevuld.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 108 blz. A

Glasramen in de Beeldenstormen – De glasramen van Steenhuffel

Heraldiek en symboliek hadden een grote betekenis in de 16^de eeuw. De meeste glasramen zijn verdwenen. De symbolen begrijpen we niet meer, tenzij men - zoals in dit boek – de geschiedenis ervan kan achterhalen. De nog bestaande, pas gerestaureerde, glasramen van Steenhuffel zijn om veel redenen uniek. U leest hier waarom. Jozef Verheyden heeft met dit werk een onschatbare bijdrage aan onze plaatselijke geschiedenis geleverd. Alles wat we hier over dachten te weten, was immers verkeerd.

Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel, A4 186 blz.

 

Sagen, Legenden, Folklore, Volkstaal, Volksliedjes

 Volksverhalen uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel

100 korte verhalen, met toelating overgenomen uit de jg 1985 tot 1992 van De Brabantse Folklore waarin professor Top volksverhalen uit heel Brabant (voor onze streek dik-wijls aangeleverd door meester Baeyens uit Peizegem) publiceerde. Ik heb ze ingedeeld onder de rubrieken: volksgeloof- en bijgeloof i.v.m. bovennatuurlijk geachte verschijnselen; ‘remedies’ tegen ziektes en andere ongemakken; vertellingen over de oude tijd; volkse humor.

Vijf langere verhalen met historische raakpunten: De verzonken kastelen van Londerzeel; de heks Roze Lappers; de Vuile Voorschoot; betoverde kat-ten van het Armemensenhof; fuivende Framassons op het Bouwkasteel.

63 blz. A4

De tijd van toen. Herinneringen aan het leven in Londerzeel

tijdens de eerste helft van de 20^ste eeuw.

• 2 Redevoeringen van Pol Despeghel, 1987 en 1988 (met dank aan de familie)
• Een verhaaltje in het Londerzeels over vroeger (Louis De Boeck, 1999)
• Verdwenen Lonnesielse figuren: de Jun – door Louis De Boeck (1999).
• Het leven in Steenhuffel tijdens het Interbellum – Nota’s van Joris Vertonghen uit zijn ongepubliceerde “Hortus deliciarum”.
• Over ’t Hoeksken (Smisstraat Steenhuffel) en zijn bewoners  – geschreven door Louis Vertonghen ca 1975 (met dank aan Hedwig Vertonghen).

71 blz. A4

Volksliedjes uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel

Tot vrij recent brachten volkszangers hun zelf op rijm gezette liedjes (meestal op bekende muziek) op straat, op de kermis of in de cafés. Doorgaans hoorde daar een gedrukte tekst bij die voor een paar centen werd verkocht. Voor Londerzeel en omstreken  was “Keunink” (Jean Roelants) legendarisch, in Malderen waren Edward Van den Eede (alias Warken van Amerika) en Corneel De Vos (alias Nelen Krik) dat evenzeer. Voor Steenhuffel kennen we ‘de Mossel’ (Hendrik Fertinel) maar zijn liedjes helaas niet meer. Wat ik vond of kreeg, heb ik verzameld in dit boek. Het is niet allemaal van hoog intellectueel of zedelijk niveau. Maar waar men het hoorde was er altijd ‘ambiance’.

76 blz. A4

 

Genealogie

 Personenregister groot-Londerzeel 1280-1650.

Het resultaat van 20 jaar gesnuffel in oude registers. Dit bestand bevat de namen van 13700 personen die ik in 72 originele bronnen aangetroffen heb. Daarbij relevante informatie over hun leven, werken, eigendommen en familiebanden. Soms is dat verschrikkelijk weinig maar dikwijls belachelijk veel. Ik beperkte mij tot de periode waarin nog geen of amper parochieregisters bestonden.

Alles in 1 Excel bestand, veel te groot om af te drukken (2300 blz. in het kleinste lettertype). Gelukkig online op de site van de Gemeente te vinden.

https://www.londerzeel.be/ → Vrije Tijd → Archief → Wat bewaart het archief (niet)?

klik hier

Alle namen in de 19 Registers van de Schepenbank van Steenhuffel (1550-1795)

De 19 registers van de schepenbank van Steenhuffel werden volledig en (behalve wat tijpfouten) letterlijk getranscribeerd (dus niet samengevat of gemoderniseerd). Dat gebeurde op basis van de scans die mij door het Rijksarchief te Leuven werden bezorgd. De digitale versie is online op de site van het Rijksarchief te vinden. Zie bij dee 'Transcripties' voor meer informatie

Een digitaal alfabetisch overzicht met de 2238 namen van de in deze registers vermelde personen, met genealogische en andere informatie staat eveneens online. U zal wel eerst uw mail-adres (maar geen geld) moeten geven om inzage te krijgen.

klik hier

Enkele serieuze en minder serieuze bedenkingen bij stamboomonderzoek

1. Hoe creatief men in de 16de, 17de en 18de eeuw in gr.- Londerzeel, eigen-namen noteerde.

2. Opmerkelijke aantekeningen in onze parochieregisters.

3. Een paar mooie handtekeningen waarmee onze voorouders hun papieren signeerden.

4. Een bezoek in 1892 van de arrondissementscommissaris aan de B.S. van Londerzeel.

5. Vergeet Darwin en zijn evolutietheorie en lees hoe ikzelf – bij wijze van voorbeeld – in 155 stappen, zonder hiaten, en gebaseerd op doorgaans serieus geachte geschreven bronnen, mijn afstamming van Adam en Eva kan bewijzen... Waarmee ik de wetenschappelijke relevantie van stamboomonderzoek toch een beetje in twijfel trek.

84 blz. A4

 

Deel II – de belangrijkste Transcripties

 

19 Registers van de Schepenbank van Steenhuffel (1550-1795)

De 19 registers van de schepenbank van Steenhuffel werden volledig en (behalve wat tijpfouten) letterlijk getranscribeerd (dus niet samengevat of gemoderniseerd). Dat gebeurde op basis van de scans die mij door het Rijksarchief te Leuven werden bezorgd. Het resultaat is een werk van 5172 A4 bladzijden indien het zou worden gedrukt of geprint.

De digitale versie is online op de site van het Rijksarchief te vinden.

klik hier

Opgepast: U moet helemaal naar beneden gaan naar de “Bijlage: Schepenbank van Steenhuffel – Transcripties.”

Het 1^ste register is register 6936

Rekeningen van de Steenhuffelse meiers Alvaro en Jan Goossens (1563-1615)

Een meier van het hertogdom Brabant diende aan de rekenkamer rekenschap van zijn uitgaven en inkomsten af te leggen. Die inkomsten bestonden voor het grootste deel uit een percentage van de geldboetes die (niet zelden naast andere straffen) aan de dorpelingen werden opgelegd. Deze ‘rekeningen’ zijn bijzonder interessant omdat ze ons een inzicht in de gedragingen en vooral de misdragingen van (een deel van) onze voorouders geven.

Alleen digitaal en op aanvraag beschiklbaar (71 blz. A4)

Steenhuffelse laathoven Van der Noot, del Claira en Kiekens (1615-1666)

Van de meeste van de meer dan 30 laat- en cijnshoven in Steenhuffel is meestal weinig of geen documentatie overgebleven.

Gelukkig zijn er uitzonderingen. Van de laathoven Van der Noot, del Claira en Kiekens (die elkaar zijn opgevolgd) hebben we 109 getijpte A4 bladzijden vol gekregen. Alleen digitaal en op aanvraag beschiklbaar.

De digitale versie is online op de site van het Rijksarchief te vinden. (109 blz. A4)       

klik hier

Opgepast: U moet helemaal naar beneden gaan naar de “Bijlage: Schepenbank van Steenhuffel – Transcripties.”

Het betreft registert 6935

Cijnsboek van het laathof Prevost / Tervooren (1746-1796)

Van de meeste van de meer dan 30 laat- en cijnshoven in Steenhuffel is meestal weinig of geen documentatie overgebleven.

Gelukkig zijn er uitzonderingen. Van het laathof Prevost/Tervooren ) hebben we 142 getijpte A4 bladzijden vol gekregen.

De digitale versie is online op de site van het Rijksarchief te vinden. (142 blz. A4)

klik hier

Opgepast: U moet helemaal naar beneden gaan naar de “Bijlage: Schepenbank van Steenhuffel – Transcripties.”

Het betreft register 6929

Londerzeel – Gemeente-archief 1826-1900

Al de nog bestaande notulen van gemeenteraad en Schepencollege, de gemeentelijke correspondentie, de klachtenboeken van de champetters. Chronologisch verwerkt. 1646 Blz.

Kan (digitaal) bij de archiefdienst van de gemeente aangevraagd worden.

Malderen – Gemeente-archief 1820-1900

Al de nog bestaande notulen van gemeenteraad en Schepencollege, de gemeentelijke correspondentie, de klachtenboeken van de champetters. Chronologisch verwerkt.  1430 Blz.

Kan (digitaal) bij de archiefdienst van de gemeente aangevraagd worden. 

Steenhuffel – Gemeente-archief 1792-1900

Al de nog bestaande notulen van gemeenteraad en Schepencollege, de gemeentelijke correspondentie, de klachtenboeken van de champetters. Chronologisch verwerkt. 2450 Blz.

Kan (digitaal) bij de archiefdienst van de gemeente aangevraagd worden.