43 Originele boeken over de Geschiedenis van
Groot-Londerzeel (Londerzeel, Malderen en Steenhuffel)
19.000 blz. getranscribeerd bronmateriaal
Deel I – de Boeken
Opnieuw gratis online te lezen:
Algemeen
Biografisch Woordenboek van Groot-Londerzeel.
Dit is een alfabetische verzameling biografieën van mensen die in Londerzeel leefden of werkten en waarover iets bijzonders te vertellen valt.
Uiteraard gaan we niet kiezen wie daarvan de belangrijkste is, want dat kan uiteraard niemand anders zijn dan jijzelf.
Deze inventaris is een begin en nog verre van compleet.
Toch hebben we al 135 blz. vol gekregen.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 135 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 19,8 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online: Klik hier
Toponymie van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.
In afwachting van de publicatie van de definitieve toponymie van groot-Londerzeel, waarin ook de betekenis, de herkomst, de historische connotaties en de gebruiksperiode van de talloze plaatsnamen beschreven wordt, alvast deze verzameling.
A4 183 Blz. – Alleen online te consulteren Klik hier
Volstrekt nieuw – en zeker nuttig voor bestudeerders van oude documenten - is de toponiemenkaart van Steenhuffel waarop de ligging van de belangrijkste plaatsnamen te vinden is. Vanwege de omvang, alleen digitaal te consulteren. Klik hier
Oude kranten over Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.
Ofschoon in het begin van de 17de eeuw al minuscule kranten bestonden, is de wekelijkse of dagelijkse papieren gazet pas in de 1ste helft van de 19e eeuw een massamedium geworden. Steeds meer van deze kranten worden nu gedigitaliseerd en online gezet. Ook voor onze lokale geschiedenis zijn ze van onschatbaar nut. Het oudste in deze verzameling opgenomen artikel dateert van 1689.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 358 blz. A4
- Aan te kopen: richtprijs € 30,0 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online: Klik hier
Tijdbalk van de Geschiedenis van Groot-Londerzeel.
Deze chronologische opsomming van plaatselijke gebeurtenissen die nu zeker de krant zouden halen werd opgemaakt in 2009. Intussen zijn we zovele jaren verder en zoveel meer over onze geschiedenis te weten gekomen. Deze tijdsbalk is dus dringend aan vervollediging toe.
A4 - 87 blz.
Daarom, voorlopig alleen digitaal beschikbaar. Klik hier
Militaire Geschiedenis en Oorlog
Groot-Londerzeel en de Oorlogen van het Ancien Regime .
Het historische Londerzeel lag in het Hertogdom Brabant maar tegen de grens van het graafschap Vlaanderen en dat was het (meestal vijandige) buitenland. De eerste gedocumenteerde Slag van Londerzeel beschrijft dan ook hoe de Brabanders hier, geholpen door verre bondgenoten, het vanuit Dendermonde binnenvallende Vlaamse leger in 1334 een smadelijke en beslissende nederlaag hebben toegebracht. Verder hebben we het over de rampzalige Beroerde Tijden (1566-1593), de oorlogen van de Franse Zonnekoning (1643-1697), de Brabantse Omwenteling (1789-1790) en over de vele inwoners die voor God en Heer in verre landen gaan sneuvelen zijn.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 122 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 19,6 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online: Klik hier
Lotelingen uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.
Dit boekje bevat:
1. Loteling in Londerzeel: de procedure van het loten.
2. De Boerenkrijg in groot-Londerzeel.
3. De eerste loting in Steenhuffel van 1803.
4. De minstens 78 gesneuvelde Londerzeelse soldaten voor Napoleon.
5. De Londerzeelse lotelingen van 1815 tot 1909.
6. 4 Lotelingen uit Malderen van de 1e Belgische lichting 1831.
7. Loteling Van Ruysevelt uit Londerzeel (1840).
8. De enige echte officiële ‘Liederen van den Loteling’.
9. Nog enkele korte verhalen over Londerzeelse Lotelingen.
10. Loteling als opstap naar een gerespecteerde carrière.
11. Ik laat u weten den staat van mijnen gezondheid: 20 brieven van Steenhuffelse lotelingen (1868-1898).
181 blz. A4
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 122 blz. A4
- Aan te kopen: richtprijs € 19,6 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online: Klik hier
1914-1918 in Londerzeel en Noordwest-Brabant.
Twee generaties volstonden om alles over één der meest aangrijpende perioden uit onze regionale geschiedenis te vergeten. Van 20 augustus tot 5 oktober 1914, werden onze dorpen afwisselend gecontroleerd door het Belgische leger en de Duitse troepen die de vesting Antwerpen belegerden. 7 Weken lang waren we het toneel voor verkenningen, schermutselingen, gevechten en bloedige veldslagen. Wat er toen ten oosten van het kanaal van Willebroek gebeurde, werd door onze historici overvloedig beschreven. Over de gebeurtenissen ten westen ervan werd
daarentegen in alle talen gezwegen. Dit boek toont aan of dat al dan niet terecht is geweest. Aan de hand van militaire en burgerlijke, Belgische en Duitse, nationale en plaatselijke bronnen, beschrijft het van dag tot dag wat er tijdens de eerste wereldoorlog in de regio Londerzeel (de vierhoek Willebroek-Humbeek-Asse-Puurs) is gebeurd. Een volledig, authentiek, onthullend en dikwijls verbijsterend verslag.
Uit Forum Eerste Wereldoorlog:
“Een van de betere streekgeschiedenissen 14-18 ooit gemaakt!"
"Ik kan dit alleen maar beamen. Ik heb het boek van 1999 en heb zelden een beter boek over WOI in onze streek gezien." "Nogmaals, een aanrader! - Is inderdaad een prachtig boek, zowat heel mijn familie heeft de uitgave van 1999 wel eens gelezen! “
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 440 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- 3de druk weldra beschikbaar: richtprijs nog niet gekend -vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Enkele Verhalen over W.O.I in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel
Enkele eerder bij diverse gelegenheden gepubliceerde verhalen.
1. Londerzeel tijdens de eerste maanden van Wereldoorlog I (met ook een korte samenvatting van de Slag van Imde).
2. De Slag van Londerzeel (29/9/1914.
3. Duitse Mariniers in Londerzeel.
4. Het liefdadigheidswerk van Juffer Orianne van Londerzeel (inmiddels bestaat er een gans boek over haar.
5. Onbekende Londerzeelse gesneuvelde op Nederlands kerkhof.
6. De Gr. Londerzeelse gesneuvelden van de 1ste wereldoorlog.
64 blz. A4 – Alleen digitaal en online Klik hier
Juffer Orianne van Londerzeel.
Juffer Orianne van Londerzeel, tijdens en na de 1ste wereldoorlog wereldwijd geprezen voor haar liefdadige werken (het ontgraven, identificeren en herbegraven van duizenden gesneuvelde soldaten en het oprichten van oorlogsmonumenten) was in Londerzeel niet graag gezien en compleet vergeten. In 2021 heeft een straat haar naam gekregen. Haar recente erkenning heeft zij te danken aan de bijlage die Francis Hallemans en ikzelf in ons boek “De Grote Oorlog in de regio Londerzeel” (1999) aan haar hebben gewijd. Intussen zijn 2 volledige boeken over haar geschreven. Dit is niet noodzakelijk het beste maar wel het originele.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 348 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 29,4 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online. Klik hier
Geschiedenis van de historische Londerzeelse domeinen
Geschiedenis van Diepensteyn (1290-2020)
Over 34 generaties eigenaars valt wel wat te vertellen. Ik noem er een paar: a) De man die in 1288 en quasi in zijn eentje een groot deel van Limburg bij het Hertogdom Brabant voegde, b) een man, die zijn broer ‘het beruchte Everzwijn van de Ardennen’, in 1466 hielp om 600 Franchimontezen in de Maas te gooien, c) Een door hard werken en een goed huwelijk rijk geworden koopman uit Spanje die met Keizer Karel de Turken mocht gaan bevechten en niet meer is thuis geraakt, d) ‘La belle héritiere de Diepensteyn oftewel, tot die naar Spanje teruggeroepen werd, de officiële concubine van de 1ste aartsbisschop van Mechelen, e) Een hoge en door de Noord-Nederlandse opstandelinge verdreven militair in Lingen (nu Duitsland), die vanaf ca 1600 Diepensteyn construeerde zoals wij het nu terug kennen. Aan dit boek werd een laatste hoofdstuk toegevoegd door de heer Jan Toye, eigenaar, Managing Director en Director van de NV Diepensteyn, die het kasteel op de oude funderingen volledig heeft herbouwd.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 408 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen via https://kasteeldiepensteyn.be/
Digitaal te lezen via https://kasteeldiepensteyn.be/
Drietoren, het domein en der heerlijkheid te Londerzeel (1100-2000).
Schreyhane, Van (N)ursen, Jaersma, Van Doetinchem, de Waha, Boot, de Spoelbergh... Wie waren deze families, waar kwamen ze vandaan, wat deden ze hier en waar zijn ze heen gegaan?
En waarom is het Drietorendomein tot 1764 in feite een deel van het graafschap Vlaanderen en niet van het hertogdom Brabant gebleven?
Als de antwoorden je interesseren, dan vind je ze hier .
Versie:
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 152 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 20,7 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online. Klik hier
Ten Broecke en Groenhoven, het kasteeldomein te Malderen.
Een aantal edelen uit Gent; een gemeenteontvanger van Brussel, later schatbewaarder van Leuven, telkens met lange vingers, tevens ontvoerder van een jonkvrouw uit Londerzeel; een rentmeester van Zeeland; de man die vanuit Clabecq de hardsteen voor de versterking van de stadsmuren van Antwerpen mocht leveren en de Zenne tot aan zijn steengroeve bevaarbaar liet maken; de grootste en wreedste Geuzen- en kettervervolger in de Nederlanden; en ook daarna nog vele brave en wat minder brave mensen... Neen, we kunnen bepaald niet zeggen dat het Groenhof geen interessante eigenaars heeft gehad.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 152 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 20,7 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online: Klik hier
De Hoven van Marselaer in Steenhuffel en Malderen.
In Steenhuffel, tegen de grens met Merchtem, stond het eerste Hof van Marselaer. Tijdens de Vlaams-Brabantse oorlogen werd het twee keer met de grond gelijk gemaakt. eerst in 1366 en de laatste maal in 1477 waarna het niet meer werd opgebouwd. Want de Marselaers hadden intussen ook onderkomens in Malderen, Opdorp en verder naar het noorden gevonden. Nadat ze de studies van de Nederlandstalige paus Adrianus VI hadden bekostigd, heeft de familie het nog tot hoge functies in Antwerpen gebracht. Maar toen was hun hof te Malderen al door andere families overgenomen.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 220 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 23,9 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online. Klik hier
Het Steen op de Heuvel (1230-1600).
De nooit bewezen legende dat er in de Lakeman ooit een “Steen” op een heuvel” gestaan heeft, is nu wel zeker. Dank zij de notities van een mens uit Antwerpen die in 1593 Steenhuffel bezocht heb ik de geschiedenis ervan grotendeels kunnen reconstrueren en ben ik tot onthutsende vaststellingen gekomen. Bijvoorbeeld dat één van de bewoners, samen met 6 van zijn 7 zonen, in 1396 met Jan zonder Vrees, de zoon van hertog Philips de Stoute, de Turken uit Hongarije ging verjagen maar dat ze allemaal op bevel van sultan Bajezid werden onthoofd. Overigens niet helemaal onverdiend.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 82 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 17,3 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Het Goed van Voorspoel en Oudenhove.
Waarom een grijsaard uit Malderen in 1472 een jonge weduwe van Voorspoel ontvoerde en waarom niemand minder dan Karel de Stoute in deze zaak persoonlijk tussenbeide kwam... Waarom A. de Goignies, in Nederland (als opstandeling tegen het Spaanse bewind) nog altijd als één der stichters van het vaderland wordt vereerd, maar van dezelfde Spanjaarden wel Gouverneur van Brussel mocht worden en in 1587 een schone hoeve in Londerzeel kreeg... Wat Igram van Achelen, voorzitter van het Hoog Gerechtshof van Friesland, kort daarna met heel zijn familie in Londerzeel en omgeving kwam zoeken ... De antwoorden zijn hier te vindenk.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 194 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 22,6 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal online: Klik hier
Het Schaliënhuis te Londerzeel en het Slozenhof te Wolvertem
In 1666 trouwde een telg uit het geslacht vander Vekene (opvolgers van de families Gillis en Francken) met een kleindochter van Rubens, onze grote schilder-diplomaat. Anders dan in Steenhuffel, waar de Brandewijnhoeve een veel langere band met de familie Rubens had, is men dat in Londerzeel nooit vergeten. Als militair zijn enkele vander Vekene’s in het Groothertogdom terecht gekomen, waar hun nazaten nog altijd hoge functies bekleden. In 1740 werd het Schaliënhuis door een de Hertefelt, gekocht. Voordien was die familie, na achtereenvolgens de families de Looze, van Heyenbeke, vanden Beemde, Rattaller, Hoftslach, van Nevele, Musaert, Paton, Godin(es) en, jawel, vanden Vekene, al eigenaar van het Slozenhof.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 132 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 19,7 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
3 Verdwenen Hoven te Londerzeel (1350-1900)
In 1384 kreeg Gillis van Bouchout, heer en bewoner van het Steenhuffelse Diepensteyn, het aan de stok met zijn gebuur ridder Jan vande Moutere. Tot in de 17de eeuw werd in Londerzeel nog enkele keren geschreven over ter Moortere, de naam van een gebied in de buurt van de Hulst. Is er een verband? En of !
De geschiedenis van het Ridderhof te Moortere op Sneppelaar is weer grotendeels gekend en de wallen ervan zijn gevonden.
Dat geldt ook voor het Hof te Luyts tegen Slozen.
Beide historische hoven zijn al meer dan 4 eeuwen verdwenen.
De hoeve te Boots heeft het wat langer volgehouden.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 128 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 19,4 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Altenaken alias Hof te Pluimennest (1450-1950) en Hof ten Rode alias Hof ten Opstalle (1370-1710)
De Pluimennest in Londerzeel werd grotendeels door de Mechelaars gekoloniseerd. Ook voor Voorspoel en Oudenhove aan de andere kant van de Brusselse straat was dat overigens aanvankelijk het geval. Over de nobele eigenaars van de twee grote daar gelegen hoven valt heel wat te vertellen.
Dat deed ik in dit boek, 114 bladzijden lang.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 114 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18,8 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Hof ter Perre of Brandewijnhoeve te Steenhuffel (1500-1926)
Vele argumenten doen ons vermoeden dat de geschiedenis van deze nog bestaande hoeve terug gaat tot de laat-Romeinse, vroeg Frankische tijd. De familie van Horenbeke leverde, vanaf ca 1500, de eerste bij naam gekende eigenaars. Daarna kwamen de nog altijd lokale families van Robbroeck en van Achter. Maar in 1623 werd de hoeve door een zoon van de rijkste burger van Antwerpen en mogelijk van de hele wereld gekocht en 8 jaar later aan de schoon-zus van Pieter Pauwel Rubens doorverkocht. Haar kinderen Clara en Philips Rubens hebben het Hof ter Perre tot de Brandewijnhoeve herdoopt. Werd hier de eerste Rub(b)ens Jenever gestookt?
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 117 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18,9 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Tusschenbeke alias Hof ter Hellen te Londerzeel (1470-1920).
Uiteraard denkt niemand dat de Helhoeve zomaar een van de vele Londerzeelse hoeves was, want dat zou een flater zijn.
In zijn Brabantse Yeesten beschreef Jan van Boendale hoe in 1334 “de Brabanders de Vlamingen schoffeerden ten Hellekine”. Dat toponiem was toen zeer breed gekend. Had hij toen Londerzeel of Steenhuffel geschreven dan hadden ook de latere generaties misschien geweten dat hier in dat jaar een beslissende slag tussen de twee vijandelijke legers uitgevochten werd en hadden we dat niet meer op moeten zoeken.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 114 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18,8 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Hof ter Locht te Londerzeel (1500-1920)
In nr. 22, jg 1977, van het tijdschrift “Dossiers de l’Archéologie” stond een luchtfoto, gemaakt boven het noordelijk deel van de Meerstraat van een intrigerende, perfect ronde, en vanaf de grond onzichtbare cirkel in het weidegras. Neen, daar was geen UFO geland. Het was het laatste spoor van de al voor 1710 gedempte wallen van het Hof ter Locht. Via de opeenvolgende eigenaars Van Eeckhout, van Heyembeke, Garibaldi, De Moor, de Cort, Spannenberger, Vander Stegen, d’Udekem, Hanssens en De Meester, hebben we de geschiedenis van dit Hof van 1500 tot 1920 kunnen reconstrueren.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 97 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18,0 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Hof ten Trappen te Steenhuffel
De geschiedenis van het tot ca 1965 omwalde Hof ten Trappen begint, althans in dit boek, omstreeks 1300 met ene Jan de Leeu, gezegd vander Trappen. Als dat geen toeval is. Het Hof lag aan de belangrijke middeleeuwse baan naar Brussel. Ofschoon er aanvankelijk wel enkele ridders verbleven was het geen ridderhof. De eigenaars hebben altijd hoge bestuurlijke functies in het hertogdom Brabant waargenomen. Dat waren de families Craenhals, de Moor, Moyersoen, Doublet, Gras ... En wie, zoals pastoor vanden Eynde in 1790, zich af zou vragen waarom de pachter van de Trappenhoeve tot in der eeuwigheid een jaargetijde voor de heren van Kruishoutem moest betalen, zal hier het antwoord vinden.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 98 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Het Cloothof en het Kaashof te Steenhuffel (1300-1920).
Het Kaashof, gebouwd eind 17e eeuw, oogt misschien niet indruk-wekkend maar heeft wel indrukwekkende eigenaars/bewoners gehad. Zoals de architect van het Belfort van Bergen en de verbouwer van de Leuvense Lakenhalle. Zoals een door de verkoop van wijn schatrijk geworden Brusselaar. Zoals een simpel kamer-meisje dat door een ‘slim’ huwelijk met haar debiele en ziekelijke jonker haar naam op een kerkklok van Steenhuffel heeft gekregen. Zoals de weduwe van een militair die de Mahdi-oorlogen won en een graag geziene gast van de Egyptische onderkoning was. De historiek van het Kaashof en van de voorloper (de Bontenstede en niet het Cloothof, al wordt die hier ook behandeld) staat nu te boek.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 110 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18,8 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Heerlijke Leen-, laat- en cijnshoven in Steenhuffel (1370-1795)
Het bezit van een heerlijkheid (een geheel van eigendommen waar de eigenaar, de heer, gesteund door een bank met stadhouder, meier, schepenen of erflaten, de bevoegdheid had om recht te spreken en inkomsten te innen) was minder uitzonderlijk dan ik dacht. Alleen al in Steenhuffel heb ik er 33 geteld. Sommigen hadden exotische namen; anderen kregen de naam van de eigenaar, en omdat die regelmatig veranderde compliceert dat de zaak. Dit overzicht moet alles wat duidelijker maken.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 276 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 26,5 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Sociale Geschiedenis
Onderwijs en onderwijzers in groot Londerzeel (1593-1920).
Lees hoe Steenhuffel al in de 17de eeuw het onderwijs voor (een beperkt aantal) arme kinderen financierde, hoe het aanvankelijk de koster was die de lessen gaf, hoe dat later door voor hun taak opgeleide onderwijzers (M/V) overgenomen werd, hoe de liberalen in de 19de eeuw op katholieke tenen trapten en een schoolstrijd ontketenden waardoor 2 aparte onderwijsnetten ontstonden. Ook alle aandacht voor de scholeninfrastructuur, voor de onderwijzers (M/V) en voor wat zij de kinderen leerden. En... weet je waarom de Gemeenteschool van Malderen in de periode 1815-1830 overal in de Nederlanden als hèt te volgen voorbeeld voor de organisatie van een efficiënt gemeentelijk onderwijs werd geprezen? U leest het hier.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 164 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 20,7 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Gezondheidszorg in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel
Dit boek gaat over het leven en de werken van het medisch personeel dat hier de voorbije eeuwen actief is geweest. Ook over het echt bestaande middeleeuwse Sieckhuys en over de ver gevorderde plannen (eind 19de eeuw) voor de bouw van een modern hospitaal worden vele vergeten of nooit eerder geweten dingen onthuld. Verder komen we te weten aan welke ziekten onze voorouders leden en met welke serieuze en superstitieuze middelen ze behandeld werden. En ... nà de ongeziene Corona pandemie die vanaf 2020 de wereld heeft platgelegd is het misschien interessant om ook eens naar enkele eerdere epidemieën te kijken en naar de manier waarop die bij ons werden aangepakt.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 104 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 20,8 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Kermissen, jaarmarkten, feesten, vieringen en ander volksvermaak in groot-Londerzeel.
Dit had een vrolijk boek moeten worden maar waar gefeest en vooral gedronken wordt is ook de miserie nooit ver weg.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 154 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 20,7 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Sociaal-economische miserie en andere ongemakken in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.
Hierin een aantal verhalen die niets anders met elkaar te maken hebben dan dat zij over ongelukkige mensen gaan.
De droevige lotgevallen van de Oost-Indiëvaarders uit groot-Londerzeel. Van de 13 gekende Oostindiëvaarders stierven er 9 op hun eerste reis en nog een 10e op zijn vierde. Twee anderen stierven in Azië binnen de 14 jaar na hun vertrek. Van de laatste weten we het niet.
De Crisisjaren 1843-1849. De teloorgang van de Vlasnijverheid, 2 mislukte aardappeloogsten, en dat alles gevolgd door een rampzalige epidemie van de Rode Loop...
Stoken en Geheimstoken in Steenhuffel. Alcohol is de bron van veel ellende, niet in het minst voor de geheimstoker die wordt betrapt.
Verdrinkingen, zelfmoorden, moorden en andere fatale ongelukken (1800-1914).
Ik verwacht van de geïnteresseerde lezer absoluut geen leesplezier. Gelukkig heb ik van al deze ellende maar 125 bladzijden bij elkaar gekregen.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel - 125 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 19,5 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Tot verheffing van het volk van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel
Dit had een bijzonder interessant boekje kunnen worden maar het is helaas niet afgeraakt.
Voorlopig bevat het maar twee (2) bijdragen:
- De Volksbibliotheek van Steenhuffel.
- Speuren naar sporen van culturele activiteit in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel in de 19de eeuw.
Er waren uiteraard nog vele andere manieren waarmee men het culturele niveau van onze volksmens heeft proberen op te krikken. Het onderwijs voor volwassen en de vele toneel- muziek en andere gezelschappen hadden hier ook behandeld kunnen worden.
Mogelijk komt het er nog eens van. Zolang dat niet gebeurd is, bestaat deze bijdrage alleen in digitale vorm.
25 blz. A4
Alleen digitaal online te consulteren. Klik hier
Veiligheid en preventie
Misdaad- en Misdaadbestrijding in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel (1412-1914)
Dit boek gaat in de eerste plaats over onze vorsters, preters, officieren, burgerwachters, veldwachters, rijkswachters en boswachters. Maar ook een beetje over degenen die deze mensen werk en een inkomen hebben bezorgd. Puur uit sensatiezucht zijn we op enkele kleinere misdrijven en enkele zware misdaden wat dieper ingegaan. We zochten en vonden onze informatie in ons oud en meer recent lokaal archief maar om geen naaste familie tegen te komen zijn we in 1914 gestopt met zoeken.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 164 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 21,2 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Branden en Brandbestrijding in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel (1815-1914).
Eerlijk is eerlijk. Pas toen de Hollanders het hier in 1815 voor het zeggen kregen is men zich serieus voor brandpreventie en –bestrijding gaan interesseren.
Pas in 1879 kocht ook Steenhuffel zijn allereerste, zwaar gesubsidieerde, brandweerpomp. We hebben er een prentje van.
Deze tekst bestaat uit 3 gedeelten:
I. De ontwikkeling van de lokale brandbeveiliging en –bestrijding.
II. Een uiteraard onvolledig overzicht en beschrijving van branden.
III. Bijlagen: a) Iets over brandverzekering, b) Lokale politiereglementen inzake brand.
76 blz. A4
Alleen digitaal en online te consulteren: Klik hier
Economische Geschiedenis en Openbaar Vervoer
Energiek Londerzeel – toepassing van wind, water, stoom en stroom
Wind, water en stoom werden al in de oudheid als energiebron aangewende: wind of water om de wieken of het rad van een molen te laten roteren; water om het tot stoom te verhitten en er locomo-tieven en andere stoommachines mee aan te drijven; dat alles om er eventueel stroom mee te maken. Dit boek bundelt:
- De Wind- en Watermolens van Londerzeel
- Ontstaan en ontwikkeling van het door stoom aangedreven openbaar vervoer
- De eerste stoommachines in Londerzeel
- De komst van de elektrische straatverlichting
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 204 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 23,15 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Leireken, de geschiedenis van Lijn 61.
Lijn 61, Van Antwerpen-Zuid naar Aalst, is nooit erg belangrijk geweest, maar een deel ervan, bekend als ‘Leireken’ was wel behoorlijk legendarisch. In tal van straten, wijken, paden, verenigingen, afspanningen en streekgerechten leeft de naam nog voort. Maar omdat de herinnering vervaagt, en nieuwe generaties de ware oorsprong niet meer kennen, hebben we dit boek geschreven.
Zowel over het ontstaan van de spoorlijn als over de creatie van het latere fietspad op de oude bedding beschikten we gelukkig over zeer veel inside-informatie.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 346 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 39,45 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Als Adam niet in de appel gebeten had. Hoe Groot-Londerzeel er uit had kunnen zien.
Ontdek wat we bijna gekregen hadden of waaraan we zijn ontsnapt.
- In 1870 zouden 3 spoorlijnen op de Boeksheide in Malderen samenkomen.
- Antwerpen-Douai zou uiteindelijk passeren aan het te bouwen station van Londerzeel Oost waar ze de lijn Willebroek-
Londerzeel-Brussel zou kruisen. Het scheelde niets of den Berg was een belangrijk spoorwegknooppunt geworden
- Het rusthuis van Londerzeel is in 1896 nipt geen ziekenhuis geworden. Maar we hebben de plannen nog.
- In 1906 werden majestueuze plannen voor een super-kerk in Steenhuffel getekend. Het is ‘iets’ minder geworden.
- Alleen de gemeentefusie van 1967 voorkwam dat er op het dorpsplein van Steenhuffel een mooi ex-gemeentehuis
staat.
45 blz. A4
Alleen digitaal en online: Klik hier
Kerkelijke Geschiedenis
Alles over de Pastoors en Onderpastoors van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel, en ook iets over hun kerken .
Nu de beroepsgroep van pastoors, onderpastoors en kapelanen, althans in onze gewesten, een met uitsterven bedreigde soort is geworden, was het – dacht ik – wellicht nuttig om een verzamelwerk over hun leven en werken te produceren. Zij waren immers de ware machthebbers in een dorp waarvan de heer doorgaans in een verre stad of op een slagveld verbleef.
Echte genealogen zijn overigens niet erg in deze mensen geïnteresseerd want ze hebben maar weinig nageslacht nagelaten.
Hier de opvulling van deze leemte.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 100 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 18,15 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Het Klooster van Onze Lieve Vrouw van 7 Weeën in Steenhuffel.
De geschiedenis van dit klooster zal helaas niet snel geschreven worden. De zusters zijn er niet meer, de gebouwen (klooster, internaat en schoolgebouwen) evenmin. Intussen groepeer ik hier wat ik er in mijn eigen archief over vond. Dat is:
- Een krantenartikel uit 1853 over de opening van het klooster.
- Een korte geschiedenis van de Congregatie, geschreven door moeder-overste Paula, n.a.v. de 100ste verjaardag van
het klooster.
- De redevoering, uitgesproken door burgemeester De Donder ter gelegenheid van datzelfde eeuwfeest.
- Enkele bijlagen met informatie afkomstig uit het gemeentearchief.
- Een korte geschiedenis, geschreven door Francis Kiekens in 1990.
- Een fotoreportage van de afbraak (2001).
- Artikel uit het Nieuwsblad over de bestemming van het nieuwe kloostergebouw.
23 blz. A4
Alleen digitaal en online: Klik hier
Het Manuaal van Pastoor Van den Eynde.
Joannes Baptista Van den Eynde was pastoor van Steenhuffel van 1781 tot 1805. In 1797 werd hij door de Franse Revolutionairen uit zijn ambt ontzet en werd zijn kerk tijdelijk gesloten. Helemaal onaangekondigd was dat niet. Omdat er niets meer zeker was in die dagen en hij zich de pastoor-onvriendelijke tijden van de Reformatie herinnerde heeft pastoor Vanden Eynde gelukkig vele dingen opgeschreven. Niet alleen over de bedreigde kerkinkomsten maar ook veel over de aanwezige kunstschatten en over de gebeurte-nissen uit zijn tijd. Deze notities zijn verspreid te vinden in de registers 5, 6 en 7 van het parochie-archief. Ik heb ze in dit boek (hopelijk wat overzichtelijk) gebundeld en ze met wat notities van enkele volgende pastoors (tot 1841) aangevuld.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel – 108 blz. A4
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: richtprijs € 19,00 - vraag hiervoor info aan louis.debondt@telenet.be
Digitaal en online: Klik hier
Glasramen in de Beeldenstormen – De glasramen van Steenhuffel (Jozef Verheyden).
Heraldiek en symboliek hadden een grote betekenis in de 16de eeuw. De meeste glasramen zijn verdwenen. De symbolen begrijpen we niet meer, tenzij men - zoals in dit boek – de geschiedenis ervan kan achterhalen. De nog bestaande, pas gerestaureerde, glasramen van Steenhuffel zijn om veel redenen uniek. U leest hier waarom. Jozef Verheyden heeft met dit werk een onschatbare bijdrage aan onze plaatselijke geschiedenis geleverd. Alles wat we hier over dachten te weten, was immers verkeerd.
Gedrukt, harde kaft met omslagwikkel, A4 186 blz
- Te lezen en te ontlenen: o.a. Bib en archief gemeente Londerzeel, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant Leuven
- Aan te kopen: Uitvoering zwart-wit Richtprijs € 22,20
- Aan te kopen: Uitvoering in kleur Richtprijs € 45,65
Sagen, Folklore, Volksliedjes, Volkstaal
Volksverhalen uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel.
Honderd korte volksverhalen uit Londerzeel, Malderen, Steenhuffel (en Peizegem), met toelating overgenomen uit de jg 1985 tot 1992 van het tijdschrift De Brabantse Folklore waarin professor Top volksverhalen uit heel Brabant (voor onze streek dikwijls aangeleverd door meester Baeyens uit Peizegem) publiceerde. Ik heb ze ingedeeld onder de rubrieken: volksgeloof- en bijgeloof i.v.m. bovennatuurlijk geachte verschijnselen; ‘remedies’ tegen ziektes en andere ongemakken; vertellingen over de oude tijd, meestal op ware feiten gebaseerd; volkse humor.
Vijf langere verhalen met historische raakpunten: De verdwenen en verzonken kastelen van groot Londerzeel; de heks Roze Lappers en haar vriendinnen; de Bende van de Vuile Voorschoot; de betoverde katten van het Armemensenhof; fuivende Framassons op het kasteel van den Bouw.
63 blz. A4
Alleen digitaal en online te consulteren. Klik hier
De tijd van toen. Herinneringen aan het leven in Londerzeel tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw.
Deze verzameling bestaat uit de volgende bijdragen:
· Redevoering van Pol Despeghel, 1987 (met dank aan de familie)
· Redevoering van Pol Despeghel, 1988 (met dank aan de familie)
· Een verhaaltje in het Londerzeels over de tijd van toen – door Louis De Boeck, geschreven ca 1999.
· Verdwenen Lonnesielse figuren: de Jun – door Louis De Boeck, geschreven ca 1999.
· Het leven in Steenhuffel tijdens het Interbellum – Nota’s van Joris Vertonghen uit zijn ongepubliceerde
Hortus deliciarum”.
· Over ’t Hoeksken (Smisstraat Steenhuffel) en zijn bewoners midden 20ste eeuw – geschreven door Louis Vertonghen
ca 1975 (met dank aan Hedwig Vertonghen).
71 blz. A4
Alleen digitaal en online te consulteren. Klik hier
Volksliedjes uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel
Tot in vrij recente tijden waren er overal wel wat volkszangers die hun zelf op rijm gezette liedjes (meestal op bekende muziek) brachten op straat, op de kermis of in de cafés. Doorgaans hoorde daar een gedrukte tekst bij die voor een paar centen werd verkocht.
Voor Londerzeel en omstreken was “Keunink” (Jean Roelants) legendarisch, in Malderen waren Edward Van den Eede (alias Warken van Amerika) en Corneel De Vos (alias Nelen Krik) dat evenzeer. Voor Steenhuffel kennen we ‘de Mossel’ (Hendrik Fertinel) maar zijn liedjes helaas niet meer. Van hun nalatenschap is niet veel bewaard gebleven. Wat ik vond of gekregen heb, werd verzameld in dit boek. Ze zijn niet allemaal van hoog intellectueel of zedelijk niveau en werden ook niet in de opera gezongen. Maar waar men ze hoorde was er altijd ‘ambiance’.
76 blz. A4
Alleen digitaal en online te consulteren . Klik hier
Genealogie
Personenregister groot-Londerzeel 1280-1650.
Het resultaat van 20 jaar gesnuffel in oude registers. Dit bestand bevat de namen van 13700 personen die ik in 72 originele bronnen aangetroffen heb. Daarbij al de relevante informatie over hun leven, werken, eigendommen en familiebanden. Soms is dat bedroevend weinig maar dikwijls belachelijk veel.
Ik heb mij beperkt tot de periode waarin er nog geen of amper parochieregisters bestonden.
Alles in 1 Excel bestand waarvoor we, mochten we het zelfs in het allerkleinste lettertype af kunnen drukken, 2300 blz. zouden nodig hebben.
Voorlopig alleen digitaal en op aanvraag in het gemeentearchief te consulteren...
maar met een beetje geluk ook online op deze site. Klik hier
Enkele serieuze en minder serieuze bedenkingen bij stamboomonderzoek.
Dit boekje bevat de volgende rubrieken. 1. Hoe creatief men in de 16de, 17de en 18de eeuw in Londerzeel, Malderen en Steenhuffel eigennamen noteerde. 2. Opmerkelijke aantekeningen in de Londerzeelse parochieregisters. 3. Een paar mooie handtekeningen waarmee onze voorouders hun belangrijke papieren signeerden. 4. Een aangekondigd controlebezoek op 15 september 1892 van de arrondissementscommissaris aan de Burgerlijke Stand van Londerzeel. 5. Vergeet Darwin en zijn evolutietheorie en lees hoe ikzelf – bij wijze van voorbeeld – in 155 stappen, zonder hiaten, en gebaseerd op doorgaans serieus geachte geschreven bronnen, mijn afstamming van Adam en Eva kan bewijzen... Waarmee ik de wetenschappelijke relevantie van stamboomonderzoek toch een beetje in twijfel trek.
84 blz. A4
Alleen digitaal te consulteren Klik hier
Deel II – Transcripties
19 Registers van de Schepenbank van Steenhuffel (1550-1795)
De 19 registers van de schepenbank van Steenhuffel werden volledig en (behalve wat tijpfouten) letterlijk getranscribeerd (dus niet samengevat of gemoderniseerd). Dat gebeurde op basis van de scans die mij door het Rijksarchief te Leuven werden bezorgd. Het resultaat is een werk van 5172 A4 bladzijden indien het zou worden gedrukt of geprint.
De digitale versie is online op de site van het Rijksarchief te vinden. Klik hier voor de link.
Opgepast: U moet helemaal naar beneden gaan naar de “Bijlage: Schepenbank van Steenhuffel – Transcripties.”
Het 1ste register is register 6936
Een alfabetisch overzicht met de 2238 namen van de in deze registers vermelde personen, met genealogische en andere informatie vindt u HIER
Rekeningen van de Steenhuffelse meiers Alvaro en Jan Goossens (1563-1615).
Een meier van het hertogdom Brabant diende aan de rekenkamer rekenschap van zijn uitgaven en inkomsten af te leggen. Die inkomsten bestonden voor het grootste deel uit een percentage van de geldboetes die (niet zelden naast andere straffen) aan de dorpelingen werden opgelegd. Deze ‘rekeningen’ zijn bijzonder interessant omdat ze ons een inzicht in de gedragingen en vooral de misdragingen van (een deel van) onze voorouders geven.
Alleen digitaal beschikbaar (71 blz. A4)
en gelukkig ook online via deze site. Klik hier
Contracten van de Steenhuffelse laathoven Van der Noot, del Claira en Kiekens (1615-1666)
Van de meeste van de meer dan 30 laat- en cijnshoven in Steenhuffel is meestal weinig of geen documentatie overgebleven.
Gelukkig zijn er uitzonderingen. Van de laathoven Van der Noot, del Claira en Kiekens (die elkaar zijn opgevolgd) hebben we 109 getijpte A4 bladzijden vol gekregen.
Ze staan online. Klik hier
Cijnsboek van het laathof Prevost / Tervooren (1746-1796)
Van de meeste van de meer dan 30 laat- en cijnshoven in Steenhuffel is meestal weinig of geen documentatie overgebleven.
Gelukkig zijn er uitzonderingen. Van het laathof Prevost/Tervooren ) hebben we 142 getijpte A4 bladzijden vol gekregen.
Ze staan online. Klik hier
Londerzeel – Gemeente-archief 1826-1900
Al de nog bestaande notulen van gemeenteraad en Schepencollege, de gemeentelijke correspondentie, de klachtenboeken van de champetters. Chronologisch verwerkt. 1646 Blz.
Deel 1 – 1826-1853 (393 Blz.) Klik hier
Deel 2 – 1854-1881 (408 Blz.) Klik hier
Deel 3 – 1882-1894 (453 Blz.) Klik hier
Deel 4 – 1895-1900 (392 Blz.) Klik hier
Malderen – Gemeente-archief 1820-1900
Al de nog bestaande notulen van gemeenteraad en Schepencollege, de gemeentelijke correspondentie, de klachtenboeken van de champetters. Chronologisch verwerkt. 1430 Blz.
Deel 1 – 1820-1839 (385 Blz.) Klik hier
Deel 2 – 1840-1859 (390 Blz.) Klik hier
Deel 3 – 1860-1889 (378 Blz.) Klik hier
Deel 4 – 1890-1900 (277 Blz.) Klik hier
Steenhuffel – Gemeente-archief 1792-1900
Al de nog bestaande notulen van gemeenteraad en Schepencollege, de gemeentelijke correspondentie, de klachtenboeken van de champetters. Chronologisch verwerkt. 2450 Blz.
Deel 1 – 1792-1850 (494 Blz.) Klik hier
Deel 2 – 1851-1870 (500 Blz.) Klik hier
Deel 3 – 1871-1881 (492 Blz.) Klik hier
Deel 4 – 1882-1889 (467 Blz.) Klik hier
Deel 5 – 1890-1900 (497 Blz.) Klik hier
Klik hier
om te weten welke andere transcripties nog in het archief van de Gemeente Londerzeel te consulteren zijn.
Maak jouw eigen website met JouwWeb